Algemene voorwaarden, die welbekende kleine, saaie lettertjes, waarvan altijd jouw akkoord wordt gevraagd. Dagelijks hebben we er, bewust of onbewust, mee te maken. Maar wie leest ze en wat is het nut ervan? Zelfs juristen lezen ze in het dagelijks leven zelden. Hoe zit dat nou met al die extra pagina’s tekst waar we klakkeloos voor tekenen?  

Een voorbeeld. Iemand biedt een vaas te koop aan voor een leuk prijsje. De ander aanvaardt dat aanbod. Dan hebben ze overeenstemming over de kern. Daarnaast moeten er nog [rand]zaken worden geregeld: leverings- en betaaltermijnen? Wat als afspraken niet worden nagekomen? Wat te doen bij klachten? Het is niet handig als je die bij iedere overeenkomst opnieuw moet afspreken. Daarom zijn er “algemene voorwaarden”: standaardbepalingen voor herhaald gebruik.

Bij het gebruik van algemene voorwaarden zijn twee vragen belangrijk: wanneer zijn ze van toepassing (toepasselijkheid) en wat kun je er wel en niet in regelen (de inhoud)?

Toepasselijkheid

Algemene voorwaarden maken niet automatisch onderdeel uit van een overeenkomst. Ze moeten “van toepassing worden verklaard”. Dat gebeurt vaak door een zinnetje onder aan brieven en offertes: “Op al onze overeenkomsten zijn de algemene voorwaarden van […] toepassing”. Daarna moet de ander de algemene voorwaarden accepteren. Dat kan uitdrukkelijk of stilzwijgend (door niet te protesteren).

Degene die de algemene voorwaarden wil gebruiken, is verplicht de ander te informeren over de inhoud van de voorwaarden. Dat hoeft niet letterlijk. Je moet de ander de mogelijkheid geven om de algemene voorwaarden te kunnen inzien. En dat moet op tijd gebeuren, dus vóór of bij het sluiten van de overeenkomst. Bij de factuur is dus (meestal) te laat! Je kunt de algemene voorwaarden bijvoorbeeld wel overhandigen of toesturen. En als het écht niet anders kan, mag je ze deponeren bij de Kamer van Koophandel of bij de rechtbank.  

Inhoud

Binnen bepaalde grenzen mag iedereen alles met elkaar afspreken. Afspraken mogen alleen niet in strijd zijn met de wet of openbare orde. Algemene voorwaarden kunnen ook “onredelijk bezwarend” zijn. Of dat zo is, hangt af van de omstandigheden. Per geval zal de rechter beoordelen of de bepalingen uit de algemene voorwaarden van toepassing zijn en zo ja, of de inhoud ervan (on)redelijk is. 

Consument

Als je als ondernemer met een consument een overeenkomst sluit, wordt de consument ook hier extra in bescherming genomen.  Voor consumenten zijn algemene voorwaarden (veel) eerder onredelijk bezwarend. Die strengere regels zijn opgenomen in een zwarte, grijze en blauwe lijst. En soms, heel soms, kan zelfs een onderneming gebruik maken van deze lijsten.

Belang algemene voorwaarden

Algemene voorwaarden kunnen je zaak maken of kraken. Bijvoorbeeld in deze uitzonderlijke tijd van (corona)crisis kunnen algemene voorwaarden een cruciale rol spelen. Wat zijn partijen bijvoorbeeld overeengekomen over overmacht en niet of te laat leveren? Wie draagt hiervoor de schade?

Wil je algemene voorwaarden laten opstellen of zijn ze aan een update toe, ben je geconfronteerd met algemene voorwaarden en weet je niet wat te doen? Neem contact met ons op en we helpen je graag verder.

Marleen van Ooijen