Als tijdens een huwelijk of een geregistreerd partnerschap een kind wordt geboren dan zijn de echtgenoten en de geregistreerd partners van rechtswege ouders en oefenen zij van rechtswege gezamenlijk het ouderlijk gezag uit. Na beëindiging van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap blijven de ex-echtgenoten en ex-geregistreerd partners beiden het gezamenlijk gezag uitoefenen.

Hierop zijn uitzonderingen mogelijk maar die worden in het kader van dit artikeltje verder niet besproken.

Als niet-gehuwde of niet-geregistreerde partners een kind krijgen dan is van rechtswege de moeder waaruit het kind wordt geboren de wettelijke ouder en staat de andere partner langs de zijlijn. Om die partner juridisch een positie te verschaffen moet die ouder het kind eerst erkennen, dan wordt die ouder ook de juridische ouder. Daarmee heeft die ouder nog niet het ouderlijk gezag, daarvoor is de uitdrukkelijke toestemming van de andere ouder nodig dan wel vervangende toestemming van de rechtbank.

In Nederland worden steeds vaker kinderen geboren terwijl de ouders niet gehuwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben. Meestal worden die kinderen wel door de andere ouder erkend, de moeder waaruit de kinderen zijn geboren moet daarvoor wel toestemming geven, maar even zo vaak wordt er niet nagedacht over het ouderlijk gezag waardoor de erkennende ouder niet het ouderlijk gezag krijgt zonder dat de ouders zich daarvan bewust te zijn.

Met name na het uit elkaar gaan van de ouders leidt dit vaak tot problemen omdat de wel-erkennende ouder er dan pas achter komt dat hij/zij het gezag niet heeft. Als de ouder waaruit het kind is geboren geen toestemming geeft om de andere ouder ook het ouderlijk gezag te laten uitoefenen zijn er procedures nodig met alle complicaties van dien.

In 2016 is een eerste versie van een wetsontwerp ingediend dat regelde dat als een ouder een kind erkent die ouder automatisch ook het ouderlijk gezag krijgt. Inmiddels is de behandeling van dat wetsontwerp, vier jaar na indiening, zo ver gevorderd dat te verwachten is dat de Tweede Kamer op korte termijn het, op sommige punten gewijzigde, wetsvoorstel zal aannemen. De Eerste Kamer zal het wetsontwerp daarna ook nog moeten goedkeuren maar het is niet te verwachten de Senaat het wetsontwerp zal verwerpen.

Uiteraard zijn er nog allerlei uitzonderingen mogelijk, simpele wetgeving en goed leesbare wetsartikelen zijn in Nederland eerder uitzondering dan regel, maar op korte termijn zal de wettelijke positie voor ongehuwden en niet-geregistreerde partners zo zijn dat als zij het kind erkennen zij automatisch het ouderlijk gezag over dat kind krijgen.

Middels de nieuwsbrief zullen wij jullie informeren over het tijdstip waarop deze wet in werking zal treden, zoals gezegd moet het wetsontwerp na goedkeuring door de Tweede Kamer ook nog door de Eerste Kamer komen.

Door: Juste Lang